Een ‘Rabbinale verklaring over het Christendom’

25 orthodoxe rabbijnen hebben in het begin van deze maand een verklaring over het christendom uitgegeven, die heel opmerkelijk mag heten. Daarin staat onder andere te lezen: „Het christendom is een gewilde goddelijke uitkomst en een geschenk aan de volken,’ en: ‘Om de wil van onze Vader in de hemel te doen: naar een partnerschap tussen joden en christenen’. Tot op heden is in onze pers nog weinig aandacht gegeven aan deze verklaring, maar ik ben er van overtuigd dat we hier te maken hebben met een opening voor gesprekken die we als deputaatschap voor Israël niet mogen laten liggen. Er worden nieuwe opvattingen en inzichten naar voren gebracht die een handvat geven voor contacten met orthodoxe Joden, bij wie we tot op heden moeilijk toenadering kunnen krijgen. Niet dat er geen pogingen zijn gedaan; al vanaf het begin hebben we bezoeken gebracht aan rabbijnen en aan synagoges in Nederland en in België. Helaas zijn de laatste tijd de contacten in België bemoeilijkt en wordt ons daar de toegang tot synagoges ontzegd. Maar als rabbijnen nu zo positief over het Christendom gaan spreken als we in de verklaring lezen, dan biedt dat nieuwe perspectieven. In de verklaring kunnen we lezen: ‘Wij erkennen dat het christendom geen toeval of dwaling is, maar een gewild goddelijk gevolg en een gave aan de volken.’ Wie weet hoe negatief de eeuwen door rabbijnen over het Christendom in het algemeen en over Jezus Christus in het bijzonder schreven, wrijft zijn ogen uit. Het is wel waar dat het hier niet om het geheel van het orthodoxe Jodendom gaat, maar het is onmiskenbaar een groep invloedrijke rabbijnen, onder wie een lid van opperrabbinaat van Israël, die hier een indrukwekkende koerswijziging tonen. Ze behoren tot een groep rabbijnen uit de VS, Europa en Israël, die zich enkele jaren geleden verenigden in het ‘Centrum voor joods-christelijk begrip en samenwerking (CJCUC). Omdat de Rooms-Katholieke Kerk en ook veel protestantse kerken hebben uitgesproken dat God Zijn verbond met Israël nooit heeft verbroken, spreken de rabbijnen van een hand die van christelijke zijde naar hen wordt uitgestoken. Hoe we hierover moeten denken is onzerzijds nog een zaak van bezinning en ik ben bezig enkele artikelen te schrijven voor onze Israëlbode over dit onderwerp. Maar hoe het zij, we moeten de uitspraken van deze rabbijnen niet naast ons neerleggen als zij schrijven: ‘We zijn niet langer vijanden, maar ondubbelzinnig verbondenen in het verwoorden van de essentiële morele waarden voor het overleven en het welzijn van de mensheid’. Van Jezus schrijft men zelfs dat Hij ‘een dubbele goedheid aan de wereld heeft gebracht. Aan de ene kant bevestigde hij de wet van Mozes op een majestueuze manier en niet één van onze Wijzen heeft zo over de onveranderlijkheid van de Tora gesproken. Aan de andere kant heeft hij de afgoden van de volken weggenomen, zodat ze de zeven geboden van Noach zouden volgen en heeft hij hen vervuld met sterke morele overtuigingen.’ Het is zeker niet zo dat we nu alle diepe en wezenlijke verschillen met de joden terzijde kunnen schuiven. Het is ook niet zo dat we nu moeten denken dat men open staat voor onze evangelieverkondiging. Maar wellicht is er een opening voor godsdienstgesprekken zoals die ook vroeger wel gehouden werden. Het zou al winst zijn als joden door deze uitspraken meer geprikkeld werden om kennis te nemen van het christendom en van het Nieuwe Testament. Overtuigen kunnen wij niet, maar dat kan God wel door Zijn Woord en Geest. Laat er gebed voor zijn!

We hopen op onze eerste deputatenvergadering ons te bezinnen op deze rabbinale verklaring en de wijze waarop we deze kunnen gebruiken voor onze gesprekken en onze roeping om het evangelie te verkondigen aan het joodse volk.