Niet iedereen ziet het onderscheid tussen deze drie begrippen. Ze hebben alle drie te maken met het jodendom en duiden een beweging aan die zich tegen iets van dit volk keert. Het is opmerkelijk dat veel mensen het onderscheid tussen deze begrippen veronachtzamen en het is jammer dat dit zelfs door joden gebeurt.
Op onze Israël-studiedag, die altijd op de vrijdag na Hemelvaartsdag wordt gehouden, was het antisemitisme aan de orde. Ds. Silfhout en dr. Bisschop hielden een lezing over dit onderwerp en in de middag was er een heel goede discussie, waarbij heel wezenlijke vragen aan de orde kwamen. Antisemitisme is een uiting van haat tegen het joodse volk. We lazen in het RD onlangs dat Avi Schneider, die leiding geeft aan de beweging ‘Jews for Jesus’ in Europa, beweerde dat veel christenen het antisemitisme niet goed begrijpen en niet doorzien dat het een satanische haat is. Van een orthodoxe jood uit Brussel las ik – na de aanslag op het joodse museum in die plaats – dat het antisemitisme zo oud is als het christendom. U bemerkt dat de laatste man de haat tegen joden verbindt aan het christelijk geloof, terwijl Schneider het als iets duivels bestempelt. Ik denk dat de laatste gelijk heeft. In de bespreking kwam aan de orde dat het antisemitisme iets heeft van een haat tegen God die geuit wordt als een haat tegen het volk dat Hij afgezonderd heeft om Zijn volk te zijn. Je ziet dat al bij farao en bij Haman. Het is beschamend hoe mensen die zich christenen noemden in de loop der eeuwen toch ook deze haat hebben uitgeleefd in de vele pogroms en bij de kruistochten. Bij het nazidom nam deze haat weer heel duidelijk zijn satanische karakter aan in de Shoah, en in onze tijd zie je een droevige herleving van deze gevoelens. Wij moeten weten dat God zelfs ongelovige joden nog ‘beminden om der vaderen wil’ laat noemen, al zullen ze in Zijn liefde tot zaligheid niet delen buiten de Zaligmaker! We moeten uit barmhartigheid en liefde hun behoud zoeken.
Het antizionisme kwam ook nog even aan de orde als een afkeer van de terugkeer van joden naar het land van hun vaderen, nu de staat Israël. Die afkeer vind je zelfs bij uiterst linkse en bij uiterst rechtse joden, zowel bij ‘Een Ander Joods Geluid’ als bij ultraorthodoxe joden die niet terugkeren voordat de Messias komt. Bekend is vanzelf dat Palestijnen en velen die met hen sympathiseren ook antizionistisch zijn.
Het antijudaïsme, dat ook aan de orde kwam, wordt door joden, maar ook door anderen, graag vereenzelvigd met het antisemitisme. Het is evenwel wezenlijk anders. We doelen met die term op de verwerping van de joodse gedachte dat de mens niet verdorven is door de zondeval en nog in staat is door goede werken zijn zaligheid te verdienen. Deze verwerping vinden we overal in het Nieuwe Testament. Omdat men dit wel verwart met antisemitisme zegt men dan wel dat de wortels van het antisemitisme in het Nieuwe Testament liggen. We verwerpen dit hartgrondig.
Graag span ik me in om bij contacten met joodse mensen het onderscheid hun duidelijk te maken. We hebben het joodse volk lief, maar niet hun geloofsleer, want die zal voor niemand zaligmakend zijn. In de contacten die ik op de studiedag had met een rabbijn die ik al vele malen gesproken heb, heb ik gevraagd of hij eens wilde onderzoeken of de Tenach (het Oude Testament) niet antijudaïstisch is, met verwijzing naar Noach, Abraham, David en Jesaja, die geen van allen door hun goede werken zalig zijn geworden. Ik hoop hem bij een volgende ontmoeting te vragen naar de uitkomst van zijn onderzoek…
Publicaties Ds. C.J. Meeuse 